Phượt hay là Bụi?
Phượt hay là Bụi
Có rất nhiều người đi rất nhiều nơi rồi, trải nghiệm cuộc sống cũng nhiều rồi, họ khẳng định là mình “không biết Phượt”, hoặc là “đi Du lịch bụi chứ không biết Phượt”, “Cung là gì, tui chả biết là gì”, rồi phê phán tụi trẻ bây giờ chỉ đi Phượt theo phong trào chứ chả ra gì,… Dạo này nhiều vấn đề nảy sinh trong cộng đồng Phượt/Bụi chúng ta như là leader ăn chặn, thành viên “trẻ trâu” chạy xe bất chấp tính mạng mọi người, lừa đảo, trộm cắp bạn Phượt, rồi có cả cưỡng hiếp, dụ dỗ tình dục, admin ăn chặn,… khiến cộng đồng dần mất đi giá trị và bản chất ban đầu, khiến mọi người tan rã và dần tách biệt ra các nhóm nhỏ hơn cách biệt cộng đồng. Mọi người chú tâm quá nhiều vào mặt xấu của cá nhân nào đó hơn là tập trung tìm ra nguyên nhân vấn đề để giải quyết, và cách giải quyết của mọi người là trốn tránh vấn đề bằng cách tách biệt cộng đồng: “thà độc hành cho rồi”. Những nguy cơ như gặp cướp trên đường, tai nạn không ai giúp, hư hỏng phương tiện di chuyển, lạc đường, “bị chặt chém” khi ăn uống và tìm nhà nghỉ, địa điểm du ngoạn, địa điểm ăn ngon giá cả hợp lí, địa điểm cần được khám phá,… là những vấn đề khiến chúng ta cần cộng đồng. Bây giờ mình phân tích vấn đề nhé:
- Văn hóa châu Á nói chung là thiếu đi sự rõ ràng và mập mờ. Thay vì nói thẳng vào vấn đề, họ sẽ nói giảm nói tránh, để tránh sự “mất lòng”.
- Mọi người thích free, miễn phí,… không sẵn sàng trả tiền cho mọi thứ.
Phượt là một từ lóng viết tắt của Du lịch tự túc, một loại hình Du lịch phổ khắp thế giới mang tính trải nghiệm cao với người tham gia. Theo wikipedia: “Du hành với trang bị sau lưng (Backpacking, tramping, trekking, bushwalking) là việc kết hợp đi bộ đường dài và cắm trại trong cùng một chuyến đi. Người du hành với trang bị sau lưng đi bộ đường dài vào trong miền quê hay rừng núi, rồi ở lại đó một hoặc hai đêm. Họ mang theo đồ dự trữ và trang bị cần cho nhu cầu ăn uống và nghỉ ngơi”.
Du lịch Bụi cũng đồng nghĩa như Phượt thôi, chúng ta có thể chia ra các loại hình Phượt như sau:
- Nghỉ dưỡng: đi oto, xe máy, mua tour du lịch, đến các địa điểm du lịch trải nghiệm cuộc sống dễ dàng
- Trip on moto: hay còn gọi là picnic, chạy xe máy hoặc ôtô, cắm trại, vui chơi ở các địa điểm có hoặc không có dịch vụ du lịch. Hoàn toàn tự túc về kế hoạch đi, chỗ ngủ, ăn uống
- Offroad: chạy xe vượt địa hình, có thể là ôtô hoặc xe máy, có thể là xe đạp, đi qua khu vực khó di chuyển, hoang vắng, tự định hướng và kế hoạch đi, đồ ăn và ngủ
- Trekking: đi bộ qua khu vực hoang vắng, tự định hướng và kế hoạch đi, đồ ăn và ngủ. Có thể là leo núi, vượt địa hình khó
Cung: là một từ lóng chỉ về “hành trình đi”. Có thể một hoặc nhiều địa điểm trên hành trình. Ví dụ: Cung Hồ Cốc 24/9/2016, hành trình: Sài Gòn -> Hồ cốc -> hồ tràm -> đồi cừu -> hồ đá -> Sài Gòn. Cung có thể trong nhiều ngày và hành trình không xác định.
Vấn đề không phải ở việc dùng từ như thế nào mà là bản chất và tính hiệu quả. Các từ vựng này được tạo ra để chỉ khái niệm, ngắn gọn để trao đổi thông tin nhanh và hiệu quả hơn. Cộng đồng Phượt theo thời gian, vẫn đang tăng dần về số lượng người tham gia và càng ngày càng chuyên nghiệp vì những kinh nghiệm tích lũy qua thời gian. Sự chuyên nghiệp ở hiện tại đều nhờ thời gian tôi luyện thông qua những sự cố trên Cung đường của mọi người mà có. Các vật dụng cơ bản trang bị đều cần thiết cho mỗi cá nhân, giúp an toàn và giảm rắc rối trên đường đi. Mình xin liệt kê lại vài thứ:
- nón bảo hiểm tốt, đầu tư cho nón ¾ hoặc nón full face càng tốt
- giày bảo vệ chân
- Giáp bảo hộ tay, chân: phòng trường hợp té xe đỡ lo trầy xướt
- Kính đen đi ngày, kính trong đi đêm: tránh bụi hoặc vật thể lạ bay vào mắt, bụi đường ở các đoạn đang thi công gây nguy hiểm chạy xe
- Găng tay trường hợp té chống đỡ
- Áo phản quang: dù là ôm hay xế, mỗi người 1 cái, để leader, chốt, biên dễ dàng nhận biết team mình khi chạy đoàn. Khi đi đêm một mình, các hung thần xe tải cũng dễ thấy mà tránh
- Áo mưa trong suốt: Nếu chạy xe vào lúc mưa thì nên dùng áo mưa trong suốt, áo có phản quang càng tốt. Mình bán áo mưa có phản quang sẵn luôn nhé, rất tiện lợi, liên hệ mình nhé fb.com/buitanan
Đây là bài viết “Làm việc nhóm khi đi phượt” của mình: facebook.com/notes/bui-an/1020002918066986 mọi người đọc qua nhé
Những bài báo trên mạng và trí tưởng tượng của những người ngoài cuộc chơi Phượt đã thần thánh hoặc huyền thoại hóa về Phượt, Phượt thủ, dân Phượt,… Mọi người đừng cố tránh vấn đề, đừng cố quan tâm đến hình thức trang bị, miễn là nó hiệu quả cho cá nhân mỗi người.Khăn rằnnhẹ, dễ thấm dễ khô;áo phản quangđể bạn Phượt nhận ra nhau và giúp đỡ nhau trên các cung đường dù không quen biết; mình khuyên các bạn nên chạy xe số hơn là xe côn như honda 67, vì nó dễ điều khiển, phụ tùng sửa chữa cũng dễ tìm, chạy ổn định và chở được nhiều đồ. Mỗi trang bị cá nhân đều có những hữu ích và càng đa năng càng tốt, trang bị này đều do kinh nghiệm người đi trước truyền lại và mọi người không nên phê phán nhau là phải mặc như thế nào cho ra “dân Phượt”, áo cờ đỏ sao vàng giá rẻ – mỏng – nhẹ – mát – dễ khô – co giãn tốt, mình chọn áo đó mặc khi đi Cung. Trở lại quá khứ, phong trào mặc áo cờ đỏ sao vàng nổi lên khi Trung Quốc đưa tàu quân sự chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, từ đây phong trào Phượt của giới trẻ nổi lên qua màu áo nhằm khẳng định chủ quyền đất nước Việt Nam. Các bạn Phượt dần đông hơn và hình thành cộng đồng nhằm chia sẻ thông tin, giúp đỡ nhau trên các cung đường. Mọi người tổ chức các nhóm đi cùng nhau và phát sinh những vấn đề khi đoàn, vậy là những quy tắc kí hiệu đi đoàn được áp dụng, phân chia trách nhiệm dẫn đoàn cho leader – chốt – biên giúp mọi người được an toàn hơn khi chạy xe đông.
Khi một leader mở Cung dẫn mọi người đi chơi (Phượt/ bụi/ du lịch tự túc), người đó phải có kinh nghiệm đi nhiều, phải có kĩ năng dẫn đoàn, kĩ năng quản lí một tập thể, người đó chịu trách nhiệm hành trình đi được hoàn thành và sự an toàn của mọi người tham gia. Ngoài ra còn phải tìm cách giúp đỡ các thành viên khi gặp sự cố, thúc đẩy tinh thần để mọi người hoàn thành chuyến đi, phải làm trò để các thành viên được vui vẻ,… Chưa kể việc quản lý quỹ chung, quản lí thu chi hợp lí, ăn uống hợp lí cho mọi người,… Nói chung thì từ lúc lên kế hoạch đi cho đến khi mọi người hoàn thành kế hoạch và hậu kế hoạch như là trả đồ thuê, nhậu giao lưu giữ lửa cho mọi người, leader người làm việc nhiều nhất và hoàn toàn không được chơi nữa mà là làm việc. Các thành viên tham gia không bao giờ hiểu điều này và họ không bao giờ nghĩ là nên trả công cho leader một cách xứng đáng hay là ít ra là lời cảm ơn. Leader sẽ tốn thêm ít tiền khi mở cung như điện thoại cho các thành viên nếu họ đến trễ khi khởi hành, điện thoại thuê lều, xăng đi chở lều, mua các vật dụng và đồ ăn cho team, đôi khi thu quỹ bị lỗ vì cố thu đủ chứ không dư, chi phí đi tiền trạm trước, và còn nhiều vấn đề khác. Làm admin đâu phải ngồi chơi không đâu, các admin có công việc kiếm sống của họ, thời gian đâu để mỗi ngày duyệt các bài viết cho các thành viên, bài chất lượng thì giữ lại, bài vớ vẩn quảng cáo thì xóa, loại bỏ thành viên xấu, giữ sân chơi được lành mạnh cho cộng đồng trao đổi thông tin, rồi tổ chức các buổi offline gặp mặt giao lưu cho mọi người, nâng cao chất lượng sân chơi, tăng cường tình đoàn kết, rất nhiều việc phải làm nhưng chả thu lại được lợi nhuận, tốn tiền lẫn thời gian cho cộng đồng, nhưng chả bao giờ nhận được lời cảm ơn, mọi người cứ vô tư tham gia rồi khi có sự cố xảy ra thì chửi người đứng đầu làm việc dở.
Tổ chức phi lợi nhuận
Rõ ràng là mọi người sử dụng các diễn đàn, các groups miễn phí dù các admins, các leaders đã bỏ công sức và thời gian cho cộng đồng, nhưng không nhận được lương lộc gì. Việc lấy nhận các giá trị của người khác nhưng không đáp trả khiến các admins, leaders phải có khoản thu bù vào, dẫn đến “ăn chặn”. Cá nhân mình nhìn nhận, mọi người nên sẵn sàng trả tiền cho các dịch vụ cộng đồng phi lợi nhuận mà mọi người sử dụng. Vậy như thế nào là cộng đồng phi lợi nhuận, xin mời tìm trên Wikipedia: Tổ chức phi lợi nhuận. Cơ bản là các cộng đồng phi lợi nhuận tạo ra các giá trị thặng dư, các giá trị này nên dùng cho việc duy trì tổ chức ví dụ như trả công cho người duy trì là admins, leaders,… Vậy trả công như thế nào cho hợp lí. Mình nghĩ Đối với admins như sau:
- thông qua việc đóng quỹ: các khoản thu chi được công khai cho mọi người xem, admins được trả lương cụ thể và công khai. Nếu có thủ quỹ/ kế toán thì cũng phải trả công cho người đó, trích từ quỹ ra. Công nghệ thông tin phát triển và việc công khai cập nhật này không quá khó, thông thường có thể dùng Google Sheet để chia sẻ. Các admins và kế toán phải có kĩ năng sử dụng công cụ này để mọi người nhận được thông tin.
- thông qua kinh doanh: các admins tự kinh doanh bán hàng,… lợi nhuận tiếp tục duy trì hoạt động của cộng đồng.
Với leaders:
- Leaders phi lợi nhuận: miễn đóng tiền ăn uống cho toàn bộ cung, trích quỹ hoặc các thành viên tự góp tiền để trả chi phí ăn ngủ nghỉ của leaders, nếu có chốt và biên thì chia chi phí của leaders làm 3 và chia lại cho chốt và biên.
- Leaders lợi nhuận: ngoài việc miễn chi phí ăn uống ngủ nghỉ và xăng cộ cho leader, tốt nhất trả công một leader ít nhất 100k/ngày.
Wikipedia: Tổ chức phi lợi nhuận, Du hành với trang bị sau lưng
Một góc nhìn lớn hơn, cộng đồng Phượt đang giúp ích cho đất nước này phát triển, ngoài việc khám phá những địa điểm mới để phát triển du lịch trong tương lai, còn đang quảng bá hình ảnh đất nước Việt Nam tươi đẹp vẫn còn hoang sơ và thu hút du lịch từ thế giới. Những hoạt động du lịch tạo thêm nguồn thu nhập cho dân cư ở những nơi xa xôi hẻo lánh, các hoạt động Thiện nguyện của cộng đồng Phượt/bụi đang giúp cuộc sống người dân ở những vùng sâu vùng xa được cải thiện.
Các bạn đi vì điều gì? Phiêu lưu, khám phá, trải nghiệm cuộc sống, trốn tránh cuộc đời, tìm kiếm cuộc sống mới tốt hơn,… hay chỉ đơn giản là giải trí. Cuộc sống đầy khó khăn và trải nghiệm trên những cung giúp nhiều người tìm hướng đi cho bản thân và trở nên thành công.